Owady i zwierzęta w bursztynie

Bursztyn jest skamieniałą żywicą starożytnych drzew. Na świecie nie jest tak rzadki. Przez miliony lat żywica, odporna na siły zewnętrzne, wraz z pniami, była często dryfowana przez strumienie wody i nakładana przez warstwy luźnych skał. Drewno w tym samym czasie z reguły się zawaliło, ale z żywicą nastąpiły bardzo nietypowe przekształcenia - nabrał on właściwości kamienia. Czasami na powierzchni pojawiają się ponownie warstwy zawierające skamieniałą żywicę - bursztyn, jak na przykład na wybrzeżu Morza Bałtyckiego, a wtedy to świadectwo minionych epok może stać się dostępne dla ludzi.

Szczególnie interesujące dla jubilerów i naukowców badających rozwój życia są kamienie z inkluzjami: zwierzęta, które kiedyś wpadły w pułapkę, przylegały do ​​owadów, pająków i innych małych stworzeń przyczepionych do żywicy. Nie byli w stanie się uwolnić, żywica stopniowo połykała je, jakby zostały zachowane.

Bursztyn jest niezwykłym kamieniem ozdobnym. Jeśli krystalizacja większości skał jest procesem geochemicznym, który z reguły zachodzi w głębinach planety, w najwyższych temperaturach i kolosalnym ciśnieniu, to bursztyn w jego formowaniu przebiega zupełnie inną drogą. I nie zaczyna się w jelitach, ale wręcz przeciwnie.

Rana otrzymana przez drzewo, na przykład od uderzenia pioruna, przy silnym wietrze lub od upadku innego drzewa, jest leczona żywicą wypływającą z naczyń. Żywica zaostrza uszkodzenia, zapobiegając przenikaniu pasożytów, pod jej warstwą powłoka jest stopniowo przywracana, a drzewo nadal rośnie. Jednocześnie genialna, prawie przezroczysta lepka masa przyciąga różnych małych mieszkańców lasu, którzy w nadziei na zarobienie pieniędzy pędzą na uszkodzone drzewo.

Podczas gdy drzewo rośnie, żywica pozostaje na pniu w pęknięciach i wiórach, wypełniając je. Może również pojawić się wewnątrz pnia, jeśli młode drzewo zostanie uszkodzone, stopniowo ten obszar będzie pod warstwami zarośniętego drewna i kory. Kiedy drzewo nieuchronnie umiera, jego pień, spadając, zacznie się rozkładać, ale żywica, która zmieniła strukturę, może przetrwać miliony lat, ukrywając w sobie prehistoryczne wtrącenia.

Szczególnie cenione były kawałki bursztynu z inkluzjami, które kiedyś były uważane za grę przyrodniczą, osobliwe zbiegi okoliczności z pojawieniem się owadów lub innych małych stworzeń. Cena takich unikalnych kawałków bursztynu może sięgać dziesiątek tysięcy dolarów. To może być jedyny kamień ozdobny, którego cena wzrasta z powodu inkluzji.

Próbki bursztynu z różnych złóż często różnią się znacznie właściwościami fizycznymi: odcieniem koloru, twardością, kruchością. Przyczyną różnic może być pochodzenie - należące do różnych gatunków biologicznych drzew, w różnym wieku, skład chemiczny gatunków żywicielskich, głębokość i wiele innych.

Tworzenie się wtrąceń biologicznych nie jest rzadkim procesem, dzieje się to w naszych czasach. Wyciekająca żywica jest atrakcyjną substancją dla wielu owadów. Jednak po dotknięciu go nie wszystkim udaje się uwolnić. Jeśli żywica nadal będzie przeciekać, przypadkowo złapane stworzenie stopniowo znajdzie się pod warstwą tej lepkiej cieczy. Takie inkluzje nazwano łacińskim terminem „włączający” (włączenie). Wilgoć stopniowo odparowuje z żywicy, która przeciekła na powierzchnię pnia, staje się stała i często wrasta w pień jak ciało obce, wykonując swoje zadanie, chroniąc uszkodzone ciało przed szkodliwymi wpływami zewnętrznymi.

Zwierzęta, które już w nim zmarły, pozostają, tak jak powinny, na swoim miejscu, wewnątrz utworzonego nagromadzenia żywicy. Po przejściu znacznej ścieżki życia drzewo, jak każda żywa istota, prędzej czy później umiera, jego drewno najczęściej gnije, ale stwardniała żywica niepodlegająca temu procesowi staje się własnością skorupy ziemskiej, jak zwykły kamień. Przynoszą go luźne skały, wpływają na nią strumienie wody, jest wyrzucany wraz z kamykami przez falę morską. Powstaje kamień o różnym stopniu okrągłości - bursztyn.

Bursztyn zachowuje w sobie wszystko, co się w nie dostało, w ten czy inny sposób, przez setki milionów lat. Współcześni badacze używają do tego kawałków bursztynu przywrócić kompozycję powietrza minionych epok, ponieważ oprócz wtrąceń biologicznych bursztyn często zawiera pęcherzyki powietrza. Zauważ, że bursztyn przetworzony wcale nie jest trudny.

Często owady występują oczywiście w inkluzjach. Od czasu pojawienia się na Ziemi około 150 milionów lat temu ta grupa bezkręgowców zdecydowanie przewodzi pod względem liczby gatunków i różnorodności form. W ten sposób owady w bursztynie - jest to naturalne, można by rzec, zjawisko nieuniknione spowodowane przedłużonym wspólnym mieszkaniem owadów i roślin. Różnorodność owadów w starożytnych czasach została właśnie potwierdzona przez częstotliwość ich występowania w kawałkach bursztynu - żywicy kopalnej.

Jednak inkluzje w bursztynie nie ograniczają się do przedstawicieli tej zawsze dużej grupy. Rzadziej padały także inne zwierzęta: pająki, skorpiony, wszy.Drapieżcy musieli spróbować szczęścia w pobliżu kropli żywicy atrakcyjnej dla owadów - w rezultacie sami zostali złapani wraz ze swoimi ofiarami. A wszy drewniane mogą stać się więźniami bursztynu z powodu ich powolności. Jeśli żywica płynęła szybko, to po prostu kończyła swoją drogę.

Kolejną rzeczą są rzadkie znaleziska bardziej złożonych stworzeń. Tak więc w jednym z kawałków bursztynu rozpoznano małą jaszczurkę, która żyła w lesie około 55 milionów lat temu. Jak stała się ofiarą smoły? Najprawdopodobniej polowała i podeszła do niej, próbując obserwować owady, które się kręciły. Łatwo jest sobie wyobrazić dalszy rozwój fabuły.

Jaszczurka mogła użyć ulubionej techniki większości współczesnych krewnych - ostrego rzutu na niczego niepodejrzewającą ofiarę. Czy jej polowanie się udało, teraz to nie ma znaczenia. Rezultatem był wyjątkowy bursztyn z małą starożytną jaszczurką w środku.

Badanie zawartości bursztynu rozpoczęto w XVIII wieku. Zaczęli badać to pod mikroskopem i odkryli to w środku są naprawdę inkluzje - włączenie ciał obcych, a wcale nie gra natury, jak wcześniej sądzono. Badanie włączenia stało się nawet jednym z obszarów paleontologii - nauką, która bada pozostałości starożytnych mieszkańców Ziemi.

Obecnie dzięki bursztynowi opisano tysiące gatunków wymarłych stworzeń, które w przeciwnym razie nigdy nie stałyby się własnością nauki. Podobieństwo starożytnych mieszkańców do ich współczesnych krewnych jest uderzające. Już w mezozoiku na Ziemi żyły wszystkie współczesne grupy owadów, a pająki nie różniły się od współczesnych. A skorpiony były dokładnie takie same.

Naprawdę unikalne odkrycia znajdują się znacznie rzadziej, umożliwiając pełniejsze przywrócenie przebiegu ewolucji poszczególnych grup organizmów. Oczywiście, daleko od nich wszystkich, i w żadnym wypadku nie wpadają od razu do laboratoriów naukowych, ponieważ to wyjątkowość poszczególnych kamieni z inkluzjami czyni je najbardziej cennymi nie tylko dla nauki, ale także na zorganizowanych aukcjach.

W bursztynie bałtyckim najczęściej występują inkluzje zawierające owady latające, takie jak komary, mokrety, muchy i różne rodzaje chrząszczy. To pozwala nam wnioskować o przeszłości regionu. Najprawdopodobniej kiedyś tu rosły wiecznie zielone lasy z licznymi zbiornikami słodkowodnymi. Potwierdza to obecność różnych mrówek - aw naszych czasach typowych owadów leśnych.

Jednak czasami w bursztynie można znaleźć prawdziwe wyjątkowe. W Birmie znaleziono kawałek bursztynu z resztkami długiego i cienkiego ogona pokrytego piórami. Kompleksowe badanie próbki potwierdziło założenie, że jest to ogon dinozaura kredowego.

Nie mniej uderzające było odkrycie niezwykłych stawonogów, zabranych początkowo przez niektóre skorpiony. Po szczegółowych badaniach grupę pajęczaków nazwano ogoniastymi pająkami. Cel połączonego wzrostu brzucha tych stworzeń nadal nie jest całkowicie jasny.

I absolutnie niewytłumaczalne jest znalezisko wewnątrz bursztynu - produktu starożytnych drzew - małej ryby lub muszli mięczaków.

Amber pomógł jednak wiele dowiedzieć się o starożytnych epokach naszej planety, a jednocześnie sam wymyślił nierozwiązaną zagadkę. Wszystko znajdowało się w kawałkach tej niezwykłej skały przez cały czas jej badań - od mikroorganizmów i mikroskopijnych pyłków po ptasie pióra i łuski gadów, jednak jak dotąd nie znaleziono igieł ani nawet fragmentów igieł tych tajemniczych drzew, które dały początek przepływom żywicy który stał się bursztynowy przez miliony lat.

O tym, jak zwierzęta wchodzą w bursztyn, patrz dalej.