Agorafobia: jakie przyczyny i jak leczyć?

Z pewnością każdy z nas przynajmniej raz widział osobę, która dosłownie biegnie przez plac lub boi się pozostawić otwarte drzwi. Zwykle uważamy takie osoby za szaleńców, ale problem jest znacznie głębszy, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.

Agorafobia to wieloskładnikowa fobia, która objawia się w postaci strachu przed otwartymi przestrzeniami, wielkimi tłumami. Strach przed otwartą przestrzenią może być przerażony perspektywą przekroczenia szerokiej ulicy lub placu lub pozostawienia otwartych drzwi pokoju. Ta fobia jest znana od dawna. Jego nazwa pochodzi od starożytnych greckich słów, co oznacza „rynek” i „strach”. Dlatego strach przed otwartą przestrzenią jest często nazywany „chorobą rynku” lub „chorobą dużych obszarów”.

Agorafobia - koncepcja obejmująca wiele obaw, w ten czy inny sposób związanych z otwartą przestrzenią. Lęki są nieświadome i często irracjonalne. U jego podstaw strach jest przerośniętą manifestacją mechanizmu ochronnego - człowiek odczuwa niebezpieczeństwo, a procesy fizjologiczne, psychiczne i biochemiczne rozpoczynają się w jego ciele, w tym „ochrona”, mówią mu, że w tej sytuacji musisz biegać, aby zostać zbawionym.

Pierwszy psychiatra i neuropatolog Karl Westphal, który żył w XIX wieku, opisał to zaburzenie psychiczne zaskakująco dokładnie. Jego praca nad „strachem na rynku” została opublikowana w 1872 r. I jako pierwszy zaproponował użycie samego terminu „agorafobia”.W swojej pracy Westphal opisywał głównie lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni, ale wtedy świeccy naukowcy nie wiedzieli jeszcze o zatłoczeniu metra w godzinach szczytu, nie wyobrażali sobie wielkich demonstracji i wieców dla kilkuset tysięcy ludzi.

Na pewno wielu będzie zaskoczonych, gdy się tego nauczy Agorafobia cierpiała kiedyś na Zygmunta Freuda. Choroba ujawniła się szczególnie silnie w młodości iz tego powodu światowej sławy lekarzowi bardzo trudno było podejmować samodzielne spacery w starszym wieku. Sam mówił o tym jednemu ze swoich uczniów, Teodorowi Raikowi. Raik opisał tę rozmowę w swoich pismach i jednocześnie doszedł do wniosku, że Freuda zainspirowały jego własne problemy z psychiką do studiowania ludzkiej psychologii i jej najgłębszych tajemnic. I rzeczywiście Freud dużo zrobił.

Przed nim psychiatrzy próbowali leczyć lęki morfinami, hipnozami i elektrycznością. W skrajnym przypadku pacjenta z fobiami wysłano na wody lecznicze lub do ośrodka. I to Freud pierwszy zaproponował rozmowę, rozmowę z pacjentami, omówienie ich problemu, aby zminimalizować objawy agorafobii. Najlepsze medyczne umysły na świecie były zszokowane taką ofertą, która nie mieściła się w żadnych rozsądnych ramach, ale nie mogła zaoferować nic lepszego, i dlatego pod wieloma względami to Freud określił zasady psychoterapii ze strachu przed otwartymi przestrzeniami i tłumem ludzi.

Dzisiaj medycyna patrzy na agorafobię szerzej. Obejmuje to nie tyle strach przed otwartymi miejscami, ale także strach przed podobnymi sytuacjami (przebywanie poza domem, potrzeba przeprowadzki gdzieś poza domem, przebywanie w tłumie, miejsca publiczne, transport i metro). Agorafobię uważa się za strach przed podróżą bez opieki po opuszczonej ulicy, park, strach przed podróżą lub podróżą samotnie. Obejmuje to również strach przed odwiedzaniem rynków, dużych sklepów, restauracji, kin, wyjazdów na wiece. Agorafob charakteryzuje się lękiem przed jakimkolwiek miejscem, w którym to przypadku nie będzie mógł wyjść bez zauważenia, bez przyciągania uwagi innych.

Jednocześnie ludzie cierpiący na to zaburzenie doskonale zdają sobie sprawę, że ich obawy i ataki paniki nie mają żadnego powodu i bardzo obawiają się, że takie ataki wystąpią publicznie, to znaczy staną się publiczne. W rezultacie człowiek znajduje jedyny rozsądny sposób - jego zdaniem - zamyka się w swojej „fortecy” (w domu) i żadna siła nie może zmusić go do opuszczenia.

Na swoim terytorium agorafobia czuje się bezpiecznie. Większość może dobrze komunikować się, przyjmować gości, być przyjaznymi gospodarzami, pracować, prowadzić rozmowy telefoniczne i rozwiązywać bardzo złożone zadania twórcze, ale wyłącznie na ich terytorium. Dopóki rozumieją, że przestrzeń wokół nich jest kontrolowana, zachowują się odpowiednio. Mogą żyć przez lata bez wychodzenia z domu. Starając się unikać ataków paniki, ludzie z tym zaburzeniem celowo ograniczaj ich ruchy, zawęż zakres działalności, staraj się unikać sytuacji, w których mogą znajdować się zbyt daleko od bezpiecznej przestrzeni. Ważne jest, aby o tym wiedzieli w razie potrzeby mogą szybko do niego wrócić.

Marilyn Monroe cierpiała na agorafobię, bardzo bała się otwartych miejsc i tłumów ludzi i odwiedzała ich tylko w towarzystwie krewnych lub przyjaciół, którym ufała. Podobny problem dotyczyła aktorka Barbara Streisand.

Jeśli zapytasz agorafoba, czego dokładnie się boi, dlaczego nie może udać się na środek placu i powiedzieć wszystkim, co o nich myśli, lub po prostu opuścić własne mieszkanie, jest mało prawdopodobne, aby znalazł odpowiedź. W 95% przypadków pacjenci z taką fobią uważają swoje obawy za całkowicie niewytłumaczalne. Nie widzą żadnego związku między paniką a poprzednimi wstrząsami i traumą psychiczną. Tylko około 5% agorafobów może myśleć, przypominając o tym po raz pierwszy doświadczyli dzikiego horroru i paniki w sytuacji, w której czuli się źle w pewnych szczególnych okolicznościach: był chory na grypę, zmęczony, było bardzo duszno i ​​gorąco, martwiłem się przed rozmową kwalifikacyjną lub zaliczeniem testu.

Lekarz oczywiście im uwierzy. Ale okoliczności i sytuacje, w których pojawia się strach, nie mogą wyjaśnić przyczyny jego pojawienia się. Z tego punktu widzenia psychiatrzy i neurofizjolodzy wiedzą coś, czego sami agorafobowie nie są świadomi - zaburzenie jest ściśle związane z krytycznie niskim poziomem bezpieczeństwa osobistego u danej osoby. Dość często jest układany w dzieciństwie. Jeśli osoba w młodym wieku zaczęła postrzegać siebie jako wrażliwe, słabe i bezradne stworzenie, niezdolne do wytrzymania złego, agresywnego i podłego świata, prawdopodobieństwo późniejszej manifestacji agorafobii jest bardzo wysokie.

Dlaczego dziecko może tak się czuć? Z trzech powodów:

1. jego rodzice niepotrzebnie się nim opiekują, nie pozostawiając miejsca na własne decyzje i działania, jednocześnie sugerując, że świat jest pełen koszmarów i niebezpieczeństw, „musisz być ostrożny i zawsze czujny”;
2. rodzice nie zwracają uwagi na dziecko, nie są zainteresowani jego zmartwieniami i obawami, nie czuje wsparcia i bezpieczeństwa wśród dorosłych;
3. rodzice są zbyt wymagający, autokratyczni, autorytarni, a dziecko jest stale spięte w oczekiwaniu, że jego działania, słowa, czyny spowodują dezaprobatę, a nawet karę.

We wszystkich tych sytuacjach strach staje się znajomym partnerem życiowym od dzieciństwa, do pewnego stopnia jest stale obecny. Ale niesprawiedliwe byłoby obwinianie rodziców za wszystko. Istnieją indywidualne warunki występowania zaburzeń lękowych. Najczęściej agorafobia rozwija się u osób z pewnym typem układu nerwowego - u bardzo wrażliwych, wrażliwych osób, niespokojnych, skłonnych do zagłębiania się w swoje uczucia, skrytych, nie gotowych pokazać światu swoich słabości.

Ale to wszystko tylko okoliczności zewnętrzne. Co dzieje się w człowieku? W rzeczywistości jego własny mózg zaczyna go oszukiwać - dlatego wielu pacjentów z agorafobią ma problemy z aparatem przedsionkowym. Zdrowej osobie udaje się zachować równowagę dzięki trzem rodzajom sygnałów - proprioceptywnemu, dotykowemu i wzrokowemu. Te punkty orientacyjne są wystarczające, aby zrozumieć, gdzie jesteś i jaka jest twoja pozycja w punkcie kosmicznym w bieżącym czasie.

Agorafoby mogą odbierać tylko dwa rodzaje sygnałów - dotykowe i wizualne. Z tego powodu występuje wyraźna dezorientacja, gdy osoba znajduje się w roju tłumu, na pochyłych powierzchniach i dużych otwartych przestrzeniach z minimalną liczbą punktów orientacyjnych. Mózg wysyła im błędne sygnały, w wyniku czego możliwa jest nierównowaga.

Uwaga! mózg jest zdolny do takich „sztuczek” nie sam, ale z aktywnym wsparciem hormonów. Lęk występuje jako mechanizm ochronny, a następnie hormony stresu (takie jak adrenalina) są natychmiast uwalniane do krwi. Hormon natychmiast wyzwala reakcję „biegnij lub broń” w mózgu.

W niektórych wrodzonych i nabytych patologiach związanych z nierównowagą hormonalną rozwój agorafobii może mieć przyczyny hormonalne (procesy patologiczne w mózgu wywołują nierównowagę hormonów). Jest to możliwe w przypadku dystonii neurokrążącej, alkoholizmu, uzależnienia od narkotyków, poważnych patologii tarczycy.

Warto zauważyć, że wielcy miłośnicy kawy i wszystkiego, co zawiera kofeinę (mocna herbata i gorzka czekolada), również ryzykują uzupełnienie przyjaznych szeregów agorafobów - kofeina stymuluje produkcję hormonów stresu, a jeśli czynniki predysponujące się zbiegną, początek „choroby rynkowej” jest całkiem możliwy. Według statystyk Agorafobia w takim czy innym stopniu występuje u 5% światowej populacji, mężczyźni są na nią mniej podatni niż kobiety około 2 razy.

Agoraphoba jest wystarczająco prosta, aby się dowiedzieć. On boi się wyjść z domu i zrobić coś poza swoim zwykle kontrolowanym terytorium. Wyjście na ulicę, przejście przez ulicę, zejście metrem i wsiadanie do zatłoczonego porannego autobusu w poszukiwaniu klasycznego agorafobii to trudne, a czasem niemożliwe zadanie. Jednocześnie jeden boi się odwiedzać sklepy, a drugi nie może uczęszczać do fryzjera. Transport publiczny jest powszechną obawą związaną z tym zaburzeniem, ponieważ podczas podróży autobusem osoba nie może wstać i opuścić go, jeśli czuje się zagrożony.

Jednocześnie w towarzystwie krewnych lub osoby, której pacjent w pełni ufa, poziom lęku spada, a osoba jest w stanie zrobić coś, czego nie można zrobić. Są agorafobie, w których istnieje tylko jeden rodzaj strachu, na przykład strach przed przejściem przez plac pieszo lub strach przed wsiadaniem do autobusu. Są ludzie, którzy cierpią z powodu kilku obaw naraz, aż do całkowitej niemożności opuszczenia mieszkania, przeprowadzki, a w najtrudniejszych przypadkach i we własnych ścianach nie mogą pozostać sami.

Zwykle agorafobowie działają z wyprzedzeniem - planują swoją codzienną rutynę w taki sposób, aby nie napotkać sytuacji, w których boją się stawić czoła losowi: szukają pracy w odległości spaceru, jeśli boją się transportu, zaczynają pracować zdalnie w domu, jeśli boją się wyjść z domu, zamawiają produkty do domu, jeśli boją się wyjść ze sklepu, umieszczają zamykacze na drzwiach, aby przypadkowo nie zapomnieć o zamknięciu drzwi za sobą. W swoich miarach są bardzo konsekwentni, punktualni i uważni na drobne rzeczy.

Jeśli mimo wszystko agorafobia znajduje się w alarmujących okolicznościach, może zauważyć następujące objawy choroby:

• oddychanie przyspiesza i staje się płytkie, powierzchowne;
• palpitacje przyspieszają;
• pot się nasila, szczególnie pot i twarz;
• występują zawroty głowy, możliwa utrata orientacji w przestrzeni, upadek;
• odczuwa się „śpiączkę w gardle”, trudno ją przełykać;
• w żołądku występuje mdłości i skurcze.

Jeśli ostrożny i rozważny agorafobia wie, że wkrótce będzie musiał poradzić sobie z okropną, niebezpieczną sytuacją (na przykład naprawdę musisz odwiedzić biuro paszportowe i zdobyć dokument, ponieważ nikt nie zrobi tego za niego), wtedy zacznie odczuwać strach za kilka dni, lęk narasta stopniowo.

Prawdziwi agorafobowie mają niską samoocenę, są prawie z góry pewni, że nic dobrego nie przyjdzie z ich pomysłów i pomysłów. Boją się samotności, ponieważ po prostu nie rozumieją, jak przetrwać bez wsparcia, opieki, ochrony z zewnątrz. Są bolesne do rozstania, mogą wpaść w ciężką depresję.

Całe życie agorafoba - jedna trwająca bitwa o dodatkowe bezpieczne miejsce pod słońcem. I zdarza się, że pacjentom udaje się zdobyć dodatkowe ziemie do swojej „fortecy”, rozszerzają przestrzeń, w której czują się spokojni. Ale po nieprzewidzianych traumatycznych okolicznościach (żona odeszła, mąż porzucił, zdradził przyjaciela, został zwolniony z pracy, nie został zatrudniony), postęp zwykle kończy się niczym, a osoba wraca na swoją „wyspę bezpieczeństwa”.

Psychiatrzy to zauważyli pierwsze oznaki choroby zwykle pojawiają się, gdy osoba osiąga wiek 20-25 lat. I to jest główna różnica między tym strachem a innymi fobiami, które zwykle przejawiają się w okresie dojrzewania lub dzieciństwa. Na podstawie analizy historii medycznej osób z agorafobią specjaliści zauważyli, że pierwszy atak horroru zwykle występuje w pewnych sytuacjach - gdy osoba stoi na przystanku autobusowym i czeka na swój tramwaj lub w momencie, gdy spaceruje po centrum handlowym lub bazarze, wybierając zakup.

Zwykle zaburzenie ma uporczywy przewlekły. Okresy zaostrzenia są zastępowane przez remisję, a następnie ponownie występuje zaostrzenie. U siedmiu na dziesięciu pacjentów rozwija się klasyczna depresja kliniczna, a prawie połowa ma zaburzenia fobiczne. Jeśli u osoby stopniowo rozwija się zespół paniki, choroba ma najcięższy przebieg i jest najtrudniejsza do wyleczenia.

Niestety, nauka i medycyna nie znają „magicznej pigułki”, która pomogłaby pozbyć się choroby, takiej jak agorafobia. Dlatego terapia będzie długa, złożona, czasami będzie kontynuowana przez całe życie agorafobii.

Wiele zależy od ustalonej formy zaburzenia - z zaburzeniem panicznym lub bez niego. Jeśli nie ma ataków paniki jako takiej, zwykle leczy się osobę za pomocą psychoterapii. Jest to obecnie najskuteczniejszy sposób radzenia sobie ze strachem przed otwartą przestrzenią, tłumami lub pojazdami. Stosowanie leków w przypadku bezpanicznej agorafobii okazało się nieskuteczne, pigułki na tę chorobę nie można wyleczyć, można tylko chwilowo nieznacznie zmniejszyć objawy. Ale w szczególnie uporczywych przypadkach choroby zaleca się jednoczesne stosowanie środków uspokajających w krótkich odstępach czasu wraz z psychoterapeutycznym przebiegiem leczenia.

Główną metodą, która w psychiatrii i psychologii jest dziś oceniana jako najbardziej skuteczna, jest terapia poznawczo-behawioralna. Na samym początku lekarz określa stopień i częstotliwość lęków i lęków, okoliczności, w których dana osoba je doświadcza.Następnie nawiązuje się połączenia z pewnymi wspomnieniami, emocjami i doświadczeniami pacjenta. A potem lekarz wraz z pacjentem zaczyna zmieniać myśli i przekonania, które w pewnych okolicznościach wywołują strach.

Na drugim etapie, gdy człowiek zaczyna zdawać sobie sprawę z absurdu swoich koszmarów, stopniowo pogrąża się w sytuacjach, których do niedawna najbardziej bał się w życiu. Najpierw dzieje się to z pomocą specjalisty, a następnie samodzielnie. W rezultacie sytuacje, które do niedawna przestraszyły się, zaznajomiły, w rzeczywistości zupełnie nie straszne, lęk całkiem naturalnie zaczyna zanikać.

Psychoterapeuta i psychiatra nie stawiają sobie za cel eliminacji strachu jako takiego. Dążą do innego celu - usuń te psychologiczne postawy i przesłanki, niezdrowe postrzeganie siebie i otaczającego świata, które prowadzą do strachu. Dlatego leczenie ma na celu zwiększenie samooceny, nawiązanie bardziej przyjaznych relacji ze światem zewnętrznym i żyjącymi w nim ludźmi. Bez tego psychoterapia się nie przyda, a wkrótce fobia powróci. W szczególnie trudnych przypadkach stosuje się hipnozę.

Do leczenia różnymi lekami. Można je podzielić na kilka grup.

Obejmuje to leki, które zasadniczo niczego nie leczą, ale mają ogólny wpływ wzmacniający na organizm. Osobno nie można ich stosować z powodu bezużyteczności takich leków na zaburzenie psychiczne. Ale w złożonym leczeniu można przepisać. Należą do nich „Glicyna”, „Afobazol”, „Fezam”, „Cerebrolysin”, „Magne B6”

Mają głównie objawowy efekt, nie leczą zasadniczo przyczyny pierwotnej. Powodują hamowanie sygnałów w mózgu, przez co zmniejsza się lęk. Najczęściej używane benzodiazepiny „Fenazepam”, „Diazepam”. Leki mają skutki uboczne, długotrwałe stosowanie powoduje uzależnienie od narkotyków, dlatego nie są odpowiednie do długotrwałego leczenia.

Leki w tej grupie są uważane za bardziej skuteczne w leczeniu agorafobii niż powyższe fundusze. U prawie 80% pacjentów poziom lęku zmniejsza się. Środki nie uzależniają. Efekt ten osiąga się poprzez normalizację liczby neuroprzekaźników w komórkach mózgu (w szczególności zwiększa się zawartość serotoniny). Najlepszy wynik można osiągnąć podczas aplikacji leki przeciwdepresyjne i psychoterapia. Używaj częściej „Paroksetyna”, „Sertralina”, „Fluoksetyna”.

Ogólne zasady stanowią, że osoba powinna przyjmować wszystkie leki, będąc absolutnie trzeźwym i rozsądnym. Oznacza to, że spożywanie alkoholu, kawy, narkotyków podczas leczenia jest wykluczone. Pacjent nie powinien przekraczać dawki zalecanej przez lekarza. Co więcej, odmowa psychoterapii wcale nie gwarantuje żadnego efektu leczenia. Pigułki same, jeśli „działają”, to tylko w odniesieniu do niektórych objawów i nie na długo.

Niemożliwe jest samodzielne radzenie sobie z agorafobią, ponieważ strach szybko staje się integralną częścią życia człowieka, częścią jego osobowości. A walka z nim przypomina głośną walkę pszczół z miodem. Dlatego odwołanie do specjalisty jest obowiązkowe. Podczas leczenia następujące zalecenia pomogą przyspieszyć pozytywne wyniki i pokonać lęki:

• nauczyć się relaksować - ćwicz medytację, ćwicz jogę (można to również zrobić poprzez lekcje wideo), poświęcaj czas na relaks każdego dnia, lepiej, gdy dzieje się to rano i wieczorem;
• uwierz, że jesteś na drodze do wyzdrowienia, masz dość siły, aby przejść tę drogę do końca;
• opanować ćwiczenia oddechowe - Seria inspiracji i wydechów o określonej głębokości i intensywności pomaga szybko poradzić sobie z paniką, jeśli atak wystąpi ponownie;
• prowadzić dziennik w którym każdego dnia szczegółowo wskazuj, ile twoich obaw już zostało pokonanych, pomoże to zobaczyć postęp i zmotywuje cię do dalszego leczenia.

Najlepiej jak potrafisz, pozyskaj wsparcie osoby, której ufasz. Podziel się z nim swoimi nowymi wrażeniami, osiągnięciami. Ale stopniowo zdobywaj większą niezależność: jeśli wcześniej nie możesz iść do sklepu bez eskorty, nie bój się spróbować samemu, ale najpierw przejdź do połowy sklepu i wróć, a następnie pokonaj całą drogę. W kolejnym „podejściu” idź do sklepu i zostań tam trochę. Stopniowo okazuj się i rób zakupy.

Zapobieganie agorafobii nie istnieje, ponieważ wyzwalacze (czynniki prowokujące) są nadal słabo poznane. A zapobieganie jest mądrzejsze, aby opiekować się rodzicami, którzy chcą wychowywać dzieci zdrowe psychicznie. W tym celu matki i ojcowie nie powinni stosować autorytarnego stylu rodzicielskiego, w którym dziecko jest stale zastraszane. Hiperkope należy również wykluczyć - dziecko powinno mieć wystarczającą przestrzeń osobistą i niezależność, powinno mieć prawo wyboru. Na początku będzie to wybór tego, co zjeść na popołudniową przekąskę, a później wybór zawodu, uniwersytetu, przyjaciół.

Jeśli jesteś osobą wrażliwą, zaniepokojoną i bardzo zaniepokojoną tym, co inni o tobie pomyślą, jeśli często boisz się nie poradzić sobie z biznesem, który musisz zrobić sam, bez pomocy innych, jeśli czujesz się wyjątkowo nieswojo w metrze lub autobusie (ale mowa jeszcze nie jest chodzi o panikę), musisz szukać pomocy u psychologa. Pomoże to ponownie rozważyć niektóre przekonania, które w niesprzyjających okolicznościach mogą doprowadzić do rozwoju agorafobii.

Zobacz, jak pozbyć się agorafobii w następnym wideo.